Đề xuất bãi bỏ một số thông tư trong lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường
Sự cần thiết ban hành Thông tư
Tại Quyết định số 274/QĐ-BTNMT ngày 30/01/2024 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc công bố kết quả hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong kỳ hệ thống hóa 2019-2023 có 44 Thông tư thuộc lĩnh vực đất đai của Bộ Tài nguyên và Môi trường còn hiệu lực (trong đó, 40/44 Thông tư do Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành; có 04/44 Thông tư liên tịch do Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ ban hành).
Ngày 18 tháng 01 năm 2024, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV thông qua Luật Đất đai. Để quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho Chính phủ ban hành 05 Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai (Nghị định số 42/2024/NĐ-CP ngày 16/4/2024 quy định về hoạt động lấn biển, (2) Nghị định số 71/2024/NĐ-CP ngày 27/6/2024 quy định về giá đất, (3) Nghị định số 88/2024/NĐ-CP ngày 15/7/2024 quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, (4) Nghị định số 101/2024/NĐ-CP ngày 29/7/2024 quy định về điều tra cơ bản đất đai; đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và hệ thống thông tin đất đai, Nghị định số 102/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai); ban hành theo thẩm quyền 05 Thông tư được giao quy định chi tiết trong Luật (Thông tư số 08/2024/TT-BTNMT ngày 29/7/2024 quy định về thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất, (2) Thông tư số 09/2024/TT-BTNMT ngày 29/7/2024 quy định về hồ sơ địa chính, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đất, (3) Thông tư số 10/2024/TT-BTNMT ngày 29/7/2024 quy định về nội dung, cấu trúc, kiểu thông tin cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai và yêu cầu kỹ thuật đối với phần mềm ứng dụng của hệ thống thông tin Quốc gia về đất đai đất và (4) Thông tư số 11/2024/TT-BTNMT ngày 29/7/2024 quy định về kỹ thuật điều tra, đánh giá đất đai; kỹ thuật bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất). Qua rà soát 05 Thông tư mới được ban hành cho thấy, có 15/44 Thông tư đã hết hiệu lực do đã được bãi bỏ tại 05 Thông tư nêu trên. Đến nay, chỉ còn 29 Thông tư còn hiệu lực hoặc còn hiệu lực một phần chưa có văn bản thay thế.
Qua rà soát các quy định của Luật Đất đai và các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật cho thấy, nhiều nội dung đã được quy định tại các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật như các nội dung quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất; nhiều nội dung tại các Thông tư đang còn hiệu lực sẽ không còn tính khả thi do Luật Đất đai năm 2024 không còn quy định về nội dung này nữa, như nội dung liên quan đến khung giá đất (do Luật Đất đai không còn quy định về khung giá đất)….
Nhằm bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ triển khai thực hiện của Luật Đất đai năm 2024 và các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai; đồng thời rà soát, bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành không còn phù hợp, đã hết hiệu lực thi hành, bảo đảm tính phù hợp của chính sách, pháp luật đáp ứng yêu cầu công tác quản lý, sử dụng đất và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, việc ban hành Thông tư bãi bỏ một số thông tư trong lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường là cần thiết, phù hợp với nhiệm vụ được giao trong quá trình triển khai thi hành Luật Đất đai.
Mục đích của việc ban hành Thông tư: Thông tư này ban hành để bãi bỏ một số thông tư trong lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường nhằm bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ triển khai thực hiện của Luật Đất đai năm 2024; Tạo điều kiện thuận lợi để Luật Đất đai đi vào cuộc sống và phục vụ tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Việc xây dựng dự thảo Thông tư bãi bỏ một số thông tư trong lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường dựa trên các quan điểm sau đây:
Tuân thủ, phù hợp và thống nhất với các quy định của Hiến pháp, Luật Đất đai, các pháp luật khác có liên quan; thống nhất với các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai;
Rà soát, bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành không còn phù hợp, đã hết hiệu lự thi hành, bảo đảm tính phù hợp của chính sách, pháp luật đáp ứng yêu cầu công tác quản lý, sử dụng đất và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Phạm vi điều chỉnh của dự thảo Thông tư bãi bỏ một số thông tư trong lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường áp dụng trên địa bàn cả nước.
Đối tượng áp dụng: Cơ quan nhà nước thực hiện quyền hạn và trách nhiệm đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, thực hiện nhiệm vụ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai; Người sử dụng đất; Các đối tượng khác có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất đai.
Đề xuất bãi bỏ 13 Thông tư trong lĩnh vực đất đai
Dự thảo Thông tư bãi bỏ một số thông tư trong lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường gồm có 02 Điều quy định về bãi bỏ toàn bộ một số thông tư trong lĩnh vực đất đai và điều khoản thi hành.
Nội dung của dự thảo Thông tư được xây dựng trên cơ sở rà soát các Thông tư đã ban hành theo thẩm quyền hướng dẫn Luật Đất đai qua các thời kỳ và các văn bản quy định chi tiết thi hành, trong đó bãi bỏ toàn bộ một số thông tư trong lĩnh vực đất đai như sau:
(1) Thông tư số 09/2006/TT-BTNMT ngày 25 tháng 9 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn việc chuyển hợp đồng thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi chuyển công ty nhà nước thành công ty cổ phần. (Đề nghị bãi bỏ do thông tư này hướng dẫn các quy định của Luật Đất đai năm 2013, không còn tính khả thi).
(2) Thông tư số 05/2007/TT-BTNMT ngày 30 tháng 5 năm 2007 của Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn các trường hợp được ưu đãi về sử dụng đất và việc quản lý đất đai đối với các cơ sở giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa, thể dục - thể thao, khoa học - công nghệ, môi trường, xã hội, dân số, gia đình, bảo vệ và chăm sóc trẻ em (Đề nghị bãi bỏ do thông tư này hướng dẫn các quy định của Luật Đất đai năm 2013. Hiện nay, Luật Đất đai năm 2024 và các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai đã quy định cụ thể các trường hợp được ưu đãi).
(3) Thông tư số 09/2011/TT-BTNMT ngày 31 tháng 3 năm 2011 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định đấu thầu cung cấp dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước về đo đạc đất đai phục vụ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (Đề nghị bãi bỏ, thực hiện thống nhất theo quy định của Luật Đấu thầu)
(4) Thông tư số 39/2011/TTLT-BTNMT-BTC ngày 15 tháng 11 năm 2011 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định quản lý sử dụng kinh phí đo đạc xác định diện tích đất phục vụ xử phạt vi phạm hành chính (Đề nghị bãi bỏ do thông tư này hướng dẫn Điều 31 Nghị định số 105/2009 ngày 11/11/2009. Hiện nay Nghị định này đã hết hiệu lực)
(5) Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT ngày 02 tháng 6 năm 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về hồ sơ giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất. Đề nghị bãi bỏ do nội dung này đã được quy định tại Mục 2, Chương VI Nghị định số 102/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024 (Trình tự thủ tục giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại Điều 48-52).
(6) Thông tư số 37/2014/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; (Đề nghị bãi bỏ do thông tư này hướng dẫn Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 và đã hết hiệu lực. Hiện nay nội dung này đã được nghị định hóa tại Nghị định số 88/2024/NĐ-CP ngày 15/7/2024).
(7) Thông tư số 07/2015/TT-BTNMT ngày 26 tháng 02 năm 2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định việc lập phương án sử dụng đất; lập hồ sơ ranh giới sử dụng đất; đo đạc, lập bản đồ địa chính; xác định giá thuê đất; giao đất, cho thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với công ty nông, lâm nghiệp. Đề nghị bãi bỏ do nội dung này đã được quy định tại Điều 181 Luật Đất đai năm 2024 và Nghị định số 102/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024 (từ Điều 67 đến Điều 69)
(8) Thông tư số 69/2017/TT-BTNMT ngày 29 tháng 12 năm 2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành trình tự xác định khung giá đất (Đề xuất bãi bỏ vì Luật Đất đai năm 2024 đã bỏ khung giá đất)
(9) Thông tư số 70/2017/TT-BTNMT ngày 29 tháng 12 năm 2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành định mức kinh tế kỹ thuật xây dựng khung giá đất (Đề xuất bãi bỏ vì Luật Đất đai năm 2024 đã bỏ khung giá đất)
(10) Thông tư số 18/2019/TT-BTNMT ngày 31 tháng 10 năm 2019 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định tiêu chí, chỉ số đánh giá chất lượng dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước về điều tra thu thập thông tin xây dựng, điều chỉnh khung giá các loại đất (Đề xuất bãi bỏ vì Luật Đất đai năm 2024 đã bỏ khung giá đất).
(11) Thông tư liên tịch số 14/2015/TTLT-BTNMT-BTP ngày 04 tháng 4 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định việc tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất. (Đề nghị bãi bỏ để phù hợp với quy định của Luật Đất đai 2024 và Nghị định số 102/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024)
(12) Thông tư liên tịch số 15/2015/TTLT-BTNMT-BNV-BTC ngày 04 tháng 4 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Nội Vụ, Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và cơ chế hoạt động của Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường; (Đề nghị bãi bỏ do đã có quy định tại khoản 4 Điều 22 Luật Đất đai, Điều 13 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024)
(13) Thông tư liên tịch số 16/2015/TTLT-BTNMT-BNV-BTC ngày 04 tháng 4 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Nội Vụ, Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và cơ chế hoạt động của Trung tâm phát triển quỹ đất trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. (Đề nghị bãi bỏ do đã có quy định tại Điều 14 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024).
Để hoàn thiện dự thảo Thông tư bãi bỏ một số thông tư trong lĩnh vực đất đai thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường rất mong nhận được sự góp ý của các tổ chức, cá nhân đối với dự thảo Thông tư này.
VIỆN NGHIÊN CỨU TĂNG TRƯỞNG XANH